Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Historia

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Znajdziesz nas tutaj

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Nasza historia

Katedra Ukrainoznawstwa została wydzielona ze struktur organizacyjnych Instytutu Rosji i Europy Wschodniej jako samodzielna jednostka w maju 2005 r. na mocy decyzji Senatu Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Od 1 lipca 2021 r. Katedra Ukrainoznawstwa zmieniła nazwę na Zakład Studiów Polsko-Ukraińskich. Zmiana nazwy jednostki związana jest z dominacją polsko-ukraińskiej perspektywy badawczej w naukowej działalności pracowników oraz dokonaną w ostatnich latach gruntowną przebudową programu dydaktycznego. W ofercie dydaktycznej jednostki znajdują się studia na kierunku: Studia polsko-ukraińskie (dyscyplina wiodąca: nauki o polityce i administracji, ponadto: nauki o kulturze i religii, historia, historia sztuki i inne). Studia na specjalności: Ukrainoznawstwo, które prowadzone były w ramach kierunku kulturoznawstwo, zostały wygaszone od roku akademickiego 2017/2018.

Zakład jest częścią Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych. Został on utworzony mocą uchwały Senatu Uniwersytetu Jagiellońskiego z 20 grudnia 2000 r. i stał się dwunastym wydziałem naszego uniwersytetu. Podstawową strukturę Wydziału stanowi sześć instytutów: Instytut Amerykanistyki i Studiów Polonijnych, Instytut Studiów Europejskich, Instytut Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych, Instytut Rosji i Europy Wschodniej, Instytut Studiów Międzykulturowych, Instytut Bliskiego i Dalekiego Wschodu, a także Zakład Studiów Polsko-Ukraińskich oraz Centrum Studiów Międzynarodowych i Rozwoju UJ. Od 2006 r. częścią Wydziału jest również Instytut Konfucjusza w Krakowie.

Pracownicy naukowo-dydaktyczni Zakładu Studiów Polsko-Ukraińskich prowadzą badania, a także są autorami nowatorskich publikacji w zakresie literaturoznawstwa, nauk o bezpieczeństwie, historii, nauk o sztuce oraz nauk o kulturze i religii. Dorobek naukowy pracowników, twórcze przedsięwzięcia i doświadczenie, a także osiągnięcia dydaktyczne stanowią o wartości zespołu Zakładu.

Pierwsza siedziba

Nasza pierwsza siedziba znajdowała się w zabytkowej kamienicy przy ulicy Piłsudskiego 13. Autorem eklektycznego budynku był Sławomir Odrzywolski – jeden z najwybitniejszych polskich architektów przełomu XIX  i XX wieku (m.in. restaurował z powodzeniem kaplicę Zygmuntowską na Wawelu). Był on także odpowiedzialny za realizację projektów wielu innych budynków przy ulicy Piłsudskiego. W naszej kamienicy mieściła się niegdyś Katedra Filozofii UJ, a w niej gabinet prof. Romana Ingardena.

Warto dodać, że w pierwotnych założeniach architektonicznych z 2 pol. XIX w. ulica Piłsudskiego (wtedy ul. Wolska) miała posiadać zabudowę willową. Były to wille i pałacyki, cofnięte nieco od linii ulicy z reprezentacyjnymi ogrodami. Świadczy o tym m.in. znajdujący się naprzeciwko naszego budynku neorenesansowy pałac z lat 80-90. XIX w. należący niegdyś do familii Czapskich, a obecnie oddział Muzeum Narodowego w Krakowie z kolekcją monet i banknotów (arch. A. Siedek). Późniejsza zabudowa ulicy miała już charakter typowo miejski z okazałymi kamienicami oraz z pominięciem pasa zieleni. Była to jedna z najbardziej reprezentacyjnych ulic na początku XX wieku. Zwraca także uwagę przepiękna panorama rozpościerająca się od ulicy Piłsudskiego w stronę Błoń z widokiem na kopiec Tadeusza Kościuszki.

Wenecja

Od 1 sierpnia 2015 r. nasza siedziba znajdowała się w zabytkowej willi z drugiej połowy XIX wieku przy ulicy Wenecja 2. Dzisiejszą ulicą jeszcze na początku XX stulecia płynęła rzeka Rudawa w kierunku ul. Retoryka, aż do Wisły. W latach 70. XIX w. wybudowano tutaj dwukondygnacyjną willę w stylu neoklasycystycznym należącą do znanego pisarza i dziennikarza krakowskiego Ludwika Dębickiego (1843-1908). Ze względu na płynącą obok rzekę otrzymała ona nazwę „Wenecja" (prawdopodobnie ponad 100 lat wcześniej stał niedaleko także jezuicki dworek o tej samej nazwie). Obecny swój wygląd willa zawdzięcza przebudowie z lat 1889-1891. Nad wejściem znajdują się dwa herby: Gryf (herb Dębickiego) i Panna na niedźwiedziu czyli Rawicz (herb żony Dębickiego Honoryny Ursyn-Pruszyńskiej, jeden z najstarszych herbów polskich, widoczny m.in. w zworniku prezbiterium Katedry Wawelskiej). Obok budynku znajduje się ogród, a od ulicy dzieli go pas zieleni. W 1910 r. ostatecznie zasklepiono rzekę Rudawę i wytyczono na jej miejscu dwie ulice – Wenecja i Retoryka.

Począwszy od lat 80. XIX wieku wokół willi Dębickiego zaczęły powstawać kolejne realizacje architektoniczne jak budynek Sokoła na rogu z ul. Piłsudskiego (arch. K. Knaus), zespół kamienic autorstwa Teodora Talowskiego przy ul. Retoryka, a także liczne kamienice Sławomira Odrzywolskiego i  Władysława Ekielskiego przy ul. Wenecja i ul. Piłsudskiego. Naprzeciwko, przy ul. Wenecja 1 znajduje się modernistyczny budynek z 1912 r. zwany Domem Weneckim „pod św. Markiem" z godłem Wenecji – Lwem św. Marka. Pod adresem Wenecja 1 mieszkał m.in. polski malarz Piotr Stachiewicz znany z twórczości religijnej, scen rodzajowych i portretów. W ścianę kamienicy wmurowano tablicę pamiątkową poświęconą prof. Karolinie Lanckorońskiej, polskiej patriotce, żołnierce Armii Krajowej, więźniarce obozu koncentracyjnego Ravensbrück i wykładowczyni Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, która w latach 1940-41 mieszkała przy ul. Wenecja.

Reymonta

Od grudnia 2020 r. siedziba Katedry a później Zakładu znajduje się w nowym budynku naszego Wydziału przy ul. Władysława Reymonta 4. Zrealizowany w stylu socjalistycznego modernizmu budynek autorstwa absolwenta Wydziału Architektonicznego Politechniki Lwowskiej Stanisława Juszczyka powstał na początku lat 60. jako siedziba Instytutu Fizyki z okazji 600-lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego. Do 2015 r. był siedzibą Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej.

Budynek składający się z kilku brył został zaprojektowany i wykonany w układzie szkieletowym. Jest to obiekt siedmiokondygnacyjny ze skośnymi w stosunku do elewacji rzędami okien (decydującymi o jego walorach dekoracyjnych) i obszernym placem przed wejściem. Obok znajduje się budynek Biblioteki Jagiellońskiej (również modernizm) oraz jeszcze jeden projekt S. Juszczyka będący dobrym przykładem funkcjonalizmu w Krakowie - gmach Uniwersytetu Rolniczego z początku lat 60. XX wieku.